Phân tích bài xích thơ Câu cá ngày thu của Nguyễn Khuyến bao gồm 3 dàn ý chi tiết kèm theo 12 bài văn mẫu được plovdent.com tổng hòa hợp từ những bài văn hay độc nhất của chúng ta học sinh giỏi. Với tài liệu này đã giúp các bạn học sinh lớp 11 củng nuốm thêm vốn tự cũng như có tương đối nhiều ý tưởng khi viết văn.
Bạn đang xem: Câu cá mùa thu lớp 11
Phân tích Câu cá mùa thu (Thu Điếu) của Nguyễn Khuyến để thấy được vẻ đẹp nhất của ngày thu nơi xóm quê bắc bộ Việt Nam. Bài xích thơ Câu cá mùa thu gợi một nét thu đẹp tĩnh lặng nơi nông thôn xưa, bộc lộ mối tình thu đẹp nhưng mà cô đơn, bi lụy của một bên Nho. Vậy sau đó là 12 bài xích văn mẫu Phân tích Câu cá mùa thu, mời chúng ta cùng theo dõi và quan sát trong nội dung bài viết dưới đây.
Dàn ý phân tích bài xích thơ Câu cá mùa thu
Dàn ý chi tiết số 1
I. Mở bài
Đôi đường nét về người sáng tác Nguyễn Khuyến: một người sáng tác chịu ảnh hưởng đậm nét tư tưởng Nho giáo, chế tác của ông hay về đạo đức nhỏ người, bạn quân tử. Sau khi thấy thực tại rối ren, ông nghỉ ngơi ẩn sáng tác các tác phẩm biểu thị sự hòa hợp với thiên nhiên thanh tịnhBài thơ Câu cá mùa thu: là một trong bài thơ trong chùm thơ thu ba bài được chế tác trong thời hạn tác đưa ở ẩnII. Thân bài
1. Hai câu đề
- ngày thu gợi ra với hai hình ảnh vừa trái chiều vừa bằng vận hài hoà “ao thu”, “chiếc thuyền câu” bé tẻo teo;
Màu sắc đẹp “trong veo”: sự nhẹ nhẹ, thanh sơ của mùa thuHình ảnh: loại thuyền câu nhỏ xíu tẻo teo ⇒ cực kỳ nhỏCách gieo vần “eo”: nhiều sức biểu hiện- Cũng tự ao thu ấy tác giả nhìn xuất hiện ao và không gian quanh ao ⇒ đặc thù của vùng đồng bởi Bắc Bộ.
⇒ biểu lộ rung cảm của trung khu hồn thi sĩ trước cảnh đẹp mùa thu và của tiết trời mùa thu, gợi cảm giác yên tĩnh kỳ lạ thường
2. Nhị câu thực
- liên tiếp nét vẽ về mùa thu giàu hình ảnh:
Sóng biếc: Gợi hình hình ảnh nhưng mặt khác gợi được cả màu sắc sắc, sẽ là sắc xanh nhẹ nhẹ với mát mẻ, phải chăng là sự bội phản chiếu color trời thu trong xanhLá xoàn trước gió: Hình ảnh và màu sắc đặc trưng của mùa thu Việt Nam- Sự chuyển động:
hơi gợn tí ⇒ chuyển động rất vơi ⇒sự chú ý quan cạnh bên của tác giả“khẽ chuyển vèo” ⇒ hoạt động rất nhẹ khôn cùng khẽ ⇒ Sự cảm nhận thâm thúy và tinh tế⇒ Nét rực rỡ rất riêng của mùa thu làng quê được gợi lên từ số đông hình ảnh bình dị, đó chính là “cái hồn dân dã”
3. Nhị câu luận
- Cảnh thu đẹp nhất một vẻ bình dị nhưng tĩnh lặng và đượm buồn:
Không gian của bức tranh thu được mở rộng cả về chiều cao và chiều sâuTầng mây lơ lửng: gợi cảm giác thanh nhẹ, thân quen gần gũi, lặng bình, tĩnh lặng.Hình ảnh trời xanh ngắt: sắc xanh của mùa thu lại được thường xuyên sử dụng, nhưng chưa phải là blue color dịu nhẹ, giá lạnh mà xanh thuần một màu sắc trên diện rộng ⇒ đặc thù của mùa thu.Hình hình ảnh làng quê được gợi lên cùng với “ngõ trúc quanh co”: hình hình ảnh quen thuộcKhách vắng ngắt teo: Gieo vần “eo” gợi sự thanh vắng, yên ả, tĩnh lặng⇒ không gian của ngày thu làng cảnh việt nam được mở rộng lên cao rồi lại phía trực tiếp vào chiều sâu, không gian tĩnh lặng cùng thanh vắng
4. Nhì câu kết
- mở ra hình ảnh con người câu cá trong không khí thu yên bình với tư thế “Tựa gối buông cần”:
“ Buông”: Thả ra (thả lỏng) đi câu nhằm giải trí, ngắm cảnh mùa thu“Lâu chẳng được” : không câu được cá⇒ Đằng tiếp nối là bốn thế từ từ thong thả chiêm ngưỡng cảnh vật thu, câu cá như một thú vui có tác dụng thư thái trọng điểm hồn ⇒ sự hòa hợp với thiên nhiên của con người
- Toàn bài thơ có vẻ yên bình đến câu cuối mới xuất hiện tiếng động:
+ tiếng cá “đớp động dưới chân bèo” → sự chăm chú quan sát của phòng thơ trong không khí yên tĩnh của mùa thu, thẩm mỹ “lấy đụng tả tĩnh”
⇒ Tiếng đụng rất khẽ, cực kỳ nhẹ trong không khí rộng phệ càng làm cho tăng vẻ tĩnh vắng ngắt , “cái tĩnh làm cho từ một cái động cực kỳ nhỏ”
⇒ Nói câu cá nhưng thực ra không đề xuất bàn chuyện câu cá, sự tĩnh lặng của cảnh đồ vật cho cảm nhận về nỗi cô quạnh, uẩn khúc trong lòng hồn công ty thơ, sẽ là tâm sự đầy đau buồn trước tình cảnh nước nhà đầy nhức thương
5. Nghệ thuật
Bút pháp thuỷ mặc (dùng mặt đường nét chấm phá) Đường thi và vẻ đẹp nhất thi trung hữu hoạ của bức tranh phong cảnhVận dụng tài tình thẩm mỹ đối.Nghệ thuật lấy rượu cồn tả tĩnh được áp dụng thành côngCách gieo vần “eo” và sử dụng từ láy tài tìnhIII. Kết bài
Khẳng định lại rất nhiều nét vượt trội về nội dung và thẩm mỹ và nghệ thuật của bài xích thơBài thơ mang về cho độc giả những cảm giác sâu lắng về một trung tâm hồn yêu nước thầm kín đáo mà thiết thaDàn ý cụ thể số 2
a. Mở bài
Giới thiệu bài xích thơ Câu cá ngày thu và tác giả
b. Thân bài
*Hai câu đề
"Ao thu nóng bức nước trong veo,Một chiếc thuyền câu bé xíu tẻo teo
Ao thu là 1 trong những hình hình ảnh rất thân cận với cuộc sống thường ngày, cùng với thời huyết se rét mướt và làn nước trong veoCảnh dung nhan màu thu ở vùng quê được thể hiện qua nhị câu thơ* nhị câu thực "Sóng biếc theo làn khá gợn tí, Lá rubi trước gió khẽ gửi vèo".
Hình hình ảnh sóng biếc gợn tí và hình ảnh lá vàng, cảm xúc như phần lớn hình hình ảnh rất bé dại béKhông gian yên bình của ngày thu được tăng nhiều so cùng với câu trướcTâm hồn khôn cùng nhạy cảm, tinh tế và sắc sảo của tác giả*Hai câu luận
"Tầng mây lửng lơ trời xanh ngắt Ngõ trúc quanh co khách vắng ngắt teo".
Sự êm đềm dịu nhàngCảm giác mung lung huyền ảoCảnh buồn, tĩnh mịch, lòng người nặng trĩu, luẩn quẩn ko lối thoát* nhì câu kết "Tựa gối ôm yêu cầu lâu chẳng được, Cá đâu cắn động bên dưới chân bèo"
Một bức tranh vạn vật thiên nhiên hài hòaNém mọi tâm tư không vương vãi vấn tới thế, thói đờic. Kết bài
Nêu cảm thấy của em về bài thơ Câu cá mùa thu
Dàn ý chi tiết số 3
a. Mở bài
Trước kia, trong văn chương việt nam thỉnh thoảng cũng có tác phẩm viêt về nông thôn, nhưng lại hình hình ảnh về cảnh quê nói thông thường còn mờ nhạt. Bắt buộc đến Nguyễn Khuyến, lần đầu tiên cảnh nông thôn mới thực sự đi vào văn học. Nguyễn Khuyến viết các về vạn vật thiên nhiên với ngòi bút ấm áp bình dị, có khi còn gửi gắm chút trọng điểm sự. Một trong những bài thơ diễn đạt nội dung trên là bài bác Câu cá mùa thu.
b. Thân bài
Từ tên bài thơ đến mọi đưa ra tiết mô tả đều thẳng hay loại gián tiếp làm rõ hai từ bỏ Thu điếu (Câu cá mùa thu). Nhì câu đề cho thấy thêm cảnh được báo cáo từ tên gọi tác phẩm: gồm ao, tất cả thu (hợp lại thành ao thu), bao gồm nước trong veo, tất cả chiếc thuyền câu nhỏ. Đúng là bài bác thơ thì thầm Câu cá mùa thu, tuy câu cá chỉ là hình thức bề ngoài. Những câu thơ tiếp theo đều được tổ chức xoay bao bọc "trục" này, dù người đọc bao gồm cảm tưởng tác giả nhấn rất mạnh tay vào yếu tố thu hơn yếu tố câu cá. Cảnh thu vẫn được nhìn từ nhỏ mắt của một tín đồ ngồi câu trên ao.
* sắc thái riêng của mùa thu nông làng mạc Bắc Bộ
- Cảnh thu vừa trong vừa tình. Hồ nước trong tưởng có thể nhìn thấu lòng (trong veo), sóng biêng biếc bội nghịch chiếu màu sắc cây, màu trời, trời không nhiều mây phải càng nổi bật blue color ngắt (xanh tại chỗ này cũng rất có thể hiểu là trong). Tĩnh: mặt ao lặng, lanh tanh (cái lạnh) thường tuyệt sóng đôi với loại lặng, sóng hơi gợn (gợn tí), gió khẽ chuyển lá vàng, khách vắng teo, tiếng cá đớp chợt nghe mơ hồ như tất cả như ko (cái rượu cồn của liêng cá đớp bỗng càng làm khá nổi bật cái tình phổ biến của cảnh). Ở đây, trong nối sát với tĩnh.
- Đây là cảnh thu đặc thù của đồng bằng Bắc Bộ, ngơi nghỉ xứ đồng chiêm trũng. Các chi tiết mô tả trong bài đều giàu tính hiện thực, phần lớn không vướng chút cầu lệ nào, rất có thể gợi những cảm giác sâu lắng về quê hương.
- bên dưới ngòi cây bút của tác giả, toàn bộ các sự đồ dùng được nhắc tới đều xứng hợp với nhau: ao thu nhỏ - thuyền câu bé, gió nhẹ - sóng gợn tí, trời xanh - nước trong, khách hàng vắng teo - người ngồi câu trầm ngâm yên ổn lặng, nhất là các mảng màu xanh lá cây của nước, của tre trúc thật hoa diệu với màu xanh da trời của bầu trời.
- tự láy vào thơ chẳng những tạo nên vẻ thuần Nôm mang đến tác phẩm ngoài ra có tính năng làm tăng nhạc tính. Tự láy vừa mô rộp dáng dấp, động thái của sự vật, tạo cho sự vật dụng hiện lên sống động, vừa thể hiện được chuyển đổi tinh vi trong cảm hứng chủ quan lại của bạn sáng tạo: giá lẽo, tẻo teo, lơ lửng. Giá buốt lẽo không phải nói về cái lạnh của nước mà nói về không khí đượm vẻ hiu hắt của cảnh vật cũng giống như tâm trạng u uẩn của nhà thơ. Tẻo teo hoàn toàn có thể được phân tích và lý giải là rất nhỏ dại (chiếc thuyền câu nhỏ), âm eo được lặp lại gợi shop về một "đối tượng" đang mỗi lúc một thu thanh mảnh diện tích, tương xứng với cái nhìn ở trong nhà thơ mong mọi thiết bị thu lại vừa trong khoảng mắt, không xuất hiện quá rộng tạo cho không khí suy bốn bị loãng đi. Lửng lơ vừa gợi hình hình ảnh đám mây đọng lại sườn lưng chừng thân tầng không, vừa gợi tâm trạng mơ màng trong phòng thơ.
* không gian trong thu điếu
- Cảnh trong Thu điếu là cảnh đẹp nhưng yên bình và đượm buồn. Không khí Thu điếu là một không gian tĩnh, vắng ngắt người, vắng tanh tiếng: Ngõ trúc quanh co khách vắng teo. Các chuyển động rất nhẹ, cực kỳ khẽ cảm thấy không được tạo âm thanh: sóng hơi gợn, mây lơ lửng, lá khẽ đưa.
Tựa gối ôm đề xuất lâu chẳng được,Cá đâu đớp động dưới chân bèo.
- Cá đâu gắp động dưới chân bèo tất yêu hiểu theo nghĩa cá đâu gồm đớp (nghĩa là ko đớp). Trường đoản cú đâu vào câu này là đại trường đoản cú phiếm chỉ chứ chưa hẳn là lỗi từ phủ định. Một tiếng cồn duy tốt nhất - giờ đồng hồ cá cắn mồi càng làm tăng lên sự lặng ắng, tĩnh mịch của cảnh vật. Loại tĩnh bao phủ được gợi lên từ một cái "động" khôn xiết nhỏ. Đây là nghệ thuật và thẩm mỹ lấy "động" nói "tĩnh", một mẹo nhỏ nghệ thuật gợi tả thân quen của thơ cổ điển.
* vai trung phong tình bên thơ
- Nói câu cá nhưng thực tế không phải để ý vào câu hỏi câu cá. Nói câu cá nhưng thực ra là chào đón trời thu, cảnh thu vào cõi lòng. Cõi lòng của nhà thơ yên tĩnh, vắng lặng. Yên bình trong sự cảm nhận độ trong xanh của nước, dòng hơi gợn tí của sóng, cái độ rơi khe khẽ của lá. Đặc biệt sự tĩnh lặng trong trái tim hồn thi nhân được gợi lên một cách thâm thúy từ tiếng cồn duy duy nhất của bài xích thơ: giờ cá cắn mồi bên dưới chân bèo. Chiếc động rất nhỏ dại ở ngoại cảnh lại gây ấn tượng đậm đến thế, vì chưng tâm cảnh sẽ trong sự tĩnh lặng tuyệt đối. Sự tĩnh lặng đem đến sự cảm nhận về một nỗi cô quạnh, u uẩn trong lòng nhà thơ.
- bài thơ còn cho biết vẻ đẹp trung tâm hồn của tác giả: đó là 1 con người bình dị, lắp bó sâu sắc với quê hương, biết rung đụng với hầu như vẻ đẹp đối kháng sơ của vùng thôn dã thanh bình, hướng về việc thanh sạch cao cả và luôn có lòng tin trách nhiệm so với cuộc đời.
c. Kết bài
- Cảm nhân được vẻ đẹp nhất u tĩnh của phong cảnh mùa thu, trọng tâm hồn thanh cao với niềm ưu tư của nhân trang bị trữ tình trong bài.
- tìm tòi sự tinh tế, tài hoa trong cách biểu đạt thiên nhiên và bộc lộ tâm trạng ở trong phòng thơ.
Sơ đồ tư duy đối chiếu Câu cá mùa thu
Phân tích Câu cá ngày thu - mẫu mã 1
Nguyễn Khuyến là nhà thơ nổi tiếng với phong thái thơ đặc trưng, riêng biệt biệt. Giữa những bài thơ tiêu biểu vượt trội cho phong thái thơ của ông chính là bài Câu cá mùa thu.
Mở đầu bài thơ tác giả diễn đạt khung cảnh thiên nhiên gần cận với buôn bản quê:
“Ao thu mát rượi nước vào veoMột cái thuyền câu nhỏ xíu tẻo teo”
“Ao” là hình hình ảnh gần gũi, thân thuộc với những người nông dân. Thời tiết chuyển sang mùa thu, ngay cả cái ao cũng có hơi hướng, âm hưởng ngày thu với làn nước đuối lạnh cùng trong veo. Trong form cảnh ngày thu với ao nước trong xanh, làn nước mát rét ấy là hình ảnh chiếc thuyền câu của tín đồ thi sĩ nhỏ dại bé, lọt thỏm trong không khí rộng khủng trở yêu cầu “bé tẻo teo”. Phong cảnh thiên nhiên, bức tranh mùa thu trở nên đẹp đẽ và với màu sắc đơn lẻ không lẫn với bất cứ nơi nào.
Bức tranh ngày thu ở làng quê được miêu tả ở hồ hết cảnh thứ thân trực thuộc khác:
“Sóng nước theo làn khá gợn tíLá tiến thưởng trước gió khẽ đưa vèo”
Làn gió thổi lăn tăn sóng trên mặt nước “hơi gợn tí” khiến cho bức tranh tuy động tuy vậy vẫn tĩnh. Giờ sóng nước nhỏ tuổi bé ti li gợn gợn gợi xúc cảm thanh bình. Hình hình ảnh chiếc lá xoàn rụng ngoài cây và rơi xuống đất được miêu tả sinh cồn “khẽ gửi vèo” vừa gợi sự mỏng mảnh manh yếu đuối của loại lá bị gió cuốn cất cánh vừa gợi âm thanh mùa thu - âm thanh của các chiếc lá rơi.
Bầu trời ngày thu mang vẻ đẹp thanh bình:
"Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắtNgõ trúc quanh teo khách vắng vẻ teo"
Bầu trời mùa thu có mọi đám mây lơ lửng trên ko trung tầng lứa tuổi lớp cơ mà vẫn để lộ ra khoảng trời vào xanh tạo thành bầu không khí nhẹ mát. Tiếp tế đó là quang quẻ cảnh bao quanh thi sĩ với bé ngõ chạy quanh co nhưng yên lặng không một bóng bạn làm cho không gian trở phải vô cùng yên tĩnh.
Trong bức tranh ngày thu thanh bình đó là hình ảnh người thi sĩ ung dung, tự do thoải mái tự tại:
"Tựa gối buông bắt buộc lâu chẳng đượcCá đâu cắn động bên dưới chân bèo"
Trong bức ảnh thiên nhiên ngày thu ấy là hình ảnh người thi sĩ tử tế buông chiếc phải câu để câu cá nhưng mà không chút vướng bận nhưng đợi mãi không tồn tại con cá nào gặm câu. Hình ảnh đàn cá “đớp hễ dưới chân bèo” tạo cảm hứng thú vị. Người thi sĩ rất có thể nhìn thấy nhỏ cá, nghe thấy tiếng động của nó nhưng chẳng thể bắt được chúng. Bức tranh ngày thu với đa số cảnh vật thân thuộc của buôn bản quê việt nam tuy đơn giản và giản dị nhưng khôn xiết tươi đẹp. Trong bức tranh vạn vật thiên nhiên đó là hình ảnh con bạn ung dung, thong dong tận thưởng cuộc sống.
Vần “eo” thường được tín đồ ta nhận định rằng mang ý nghĩa sâu sắc không tốt và không may mắn nhưng lại nhờ sự trí tuệ sáng tạo của mình, Nguyễn Khuyến đã có đến cho chính mình đọc chiếc nhìn new mẻ, sự vui tươi khi gieo vần này và tạo nên một bài xích thơ hay, độc đáo. Nhiều năm mon qua đi nhưng bài thơ vẫn không thay đổi vẹn giá chỉ trị ban đầu của nó và để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm nhiều vắt hệ các bạn đọc.
Phân tích Câu cá mùa thu - chủng loại 2
Nhắc mang đến mùa thu, hay gợi mang đến ta nghĩ đến vẻ đẹp dịu dàng, dịu dàng mà bàng tệ bạc một nỗi sầu khắc khoải, nhưng mà man mác một nỗi niềm tha thiết. Vày vậy, thu đi vào những trang thơ của tín đồ nghệ sĩ vừa vặn cảnh lại vừa khít tình. Trong kho tàng văn thơ trung đại Việt Nam, đã nhắc đến ngày thu thì cấp thiết không nói tới chùm thơ thu của “ông hoàng mùa thu” – Nguyễn Khuyến. Qua tranh ảnh “Thu điếu” (Câu cá mùa thu) , cùng cho với loại tình của Nguyễn- một thai tâm sự nói mấy cũng ko vơi, nhìn vào đâu cũng thấy thơ, cũng rất có thể bắt vào thơ.
Chỉ bởi một vài đường nét, một vài sắc đẹp màu điểm tô, ta tìm tòi qua tranh ảnh “câu cá mùa thu” của Nguyễn Khuyến chan đựng mênh mang các chiếc tình của thi nhân. Mà chắc rằng trước hết, “tình” sinh hoạt đây đó là cái tình thêm bó, cái tình quấn hòa, cái tình tha thiết với thiên nhiên non nước. Đọc “Thu điếu”, ta như được đắm mình vào một không khí thu rất đặc biệt của nông làng đồng bằng Bắc Bộ.
Nếu qua “Thu hứng”, Đỗ đậy vẽ ra một bức tranh ngày thu đặc trưng của miền bắc Trung Quốc, phối kết hợp giữa dòng xác xơ, tiêu điều với cái dữ dội, chao đảo; ví như qua “Thu vịnh”, ngày thu được Nguyễn Khuyến đón nhận từ không gian thoáng đãng bát ngát với cặp mắt hướng thượng, tò mò dần những tầng cao của ko gian, thì đến “thu điếu” – mùa thu được khiến cho bằng toàn bộ những thi liệu “đượm chất thu” cùng hết mực cổ điển.
Hình hình ảnh “thu thủy”- làn nước mùa thu sóng đôi với “thu thiên”- bầu trời thu, phối kết hợp cùng “thu diệp” – lá thu với hình ảnh “ngư ông” – fan câu cá. Ao thu – vốn là một không khí chẳng còn không quen của vùng quê Bắc Bộ. Trung vai trung phong của bức ảnh thu là một trong chiếc thuyền câu “bé tẻo teo”. Từ thiết yếu chiếc thuyền nhỏ giữa lòng ao nhỏ dại ấy, góc nhìn của thi nhân tổng quan ra bao phủ và cảm thấy mặt nước ao thu lạnh giá và trong veo đến hết độ.
Rồi mùa thu hiện lên với nào sóng biếc “gợn tí”, xa hơn một chút ít là hình hình ảnh lá tiến thưởng “khẽ gửi vèo” trong gió, cao hơn là khoảng không gian vời vợi của khung trời “xanh ngắt”, men theo lối đi của chiếc ao nhỏ tuổi là ngõ trúc “quanh co” uốn lượn… và mang đến cuối cùng, tầm đôi mắt của thi nhân lại trở lại với dòng thuyền câu bởi music của giờ cá “đớp động” dưới chân bèo. Cảnh quan hiện lên rất đẹp tựa tiên cảnh, nhưng mà lại là vẻ đẹp mắt vô cùng giản dị thân thuộc, gắn liền với đồng đất quê hương.
Xuân Diệu từng dấn xét: “…Thu điếu (Câu cá mùa thu) là nổi bật hơn cả cho mùa thu của buôn bản cảnh Việt Nam”. Ngày thu của thi nhân không những gây tuyệt vời ở màu sắc, không gần như đẹp trong từng đường nét họa ngoài ra vang động gần như thanh âm rất riêng. Ao thu hiện ra qua hai tính từ: “lạnh lẽo” và “trong veo” – ao lạnh, nước yên cùng trong mang lại tận đáy. Ở đây, mẫu trong đã tuy vậy hành cùng cái tĩnh: càng vào lại càng tĩnh, càng tĩnh lại càng trong.
Còn thai trời, Nguyễn chắt lọc điểm tô màu sắc “xanh ngắt” – là gai chỉ xuyên suốt kết nối chùm thơ thu bố bài của thi nhân, cũng thế cho nên mà trở thành gam màu đặc trưng cho hồn thơ thu Nguyễn Khuyến. “Xanh ngắt” là xanh trong hoàn hảo không chút pha trộn, ko chút gợn tạp. Nguyễn Khuyến đang mở lòng để tiếp nhận cái thần thái rất độc đáo của khung trời thu như thế.
Còn với “gió thu” tác giả không diễn tả trực tiếp mà thực hiện bút pháp cổ xưa “vẽ mây nảy trăng”. Tả sóng nước “gợn tí”, tả lá xoàn “khẽ chuyển vèo” đó là nhà thơ đã họa đề nghị gió. Cùng với hình hình ảnh “ngõ trúc quanh teo – vắng vẻ teo” ko một bóng người qua gợi phải một không gian thu yên ổn tĩnh mang lại êm ả. Câu thơ cuối đã có tác giả khéo léo lồng vào văn pháp thi ca cổ điển “lấy động đánh tĩnh”.
Phải là một không khí tĩnh lặng hoàn hảo thì cả con tín đồ với thiên nhiên mới rất có thể giật mình trước music rất nhỏ tuổi – “cá đớp động”. Cái động của giờ cá ngoạm càng làm nổi bật cái tĩnh bình thường của cảnh. Bức ảnh thu hiện lên với vẻ đẹp nhất thanh vắng, hiu quạnh hiu, chỉ bao gồm duy nhất thi nhân đang trong vai của một ngư ông đối diện với thiên nhiên mà như sẽ chìm vào cõi suy tư trầm ngâm. Không khí tĩnh lặng, vắng người, vắng vẻ tiếng, cảnh hạn hẹp và thu nhỏ trong khuôn ao xã xóm.
Bức tranh thu của Nguyễn Khuyến còn là việc hòa quyện sắc sảo giữa muôn vàn cung bậc của các “điệu xanh” (Xuân Diệu): xanh ao, xanh sóng, xanh bèo, xanh bờ, xanh trời với xanh trúc. Rồi điểm xuyết trong những sắc xanh ấy, fan ta thấy khá nổi bật một màu “lá vàng” đã hình thành sự hòa sắc dịu nhàng cho tất cả bức tranh. “Lá vàng” thường xuyên gợi sự tàn phai, tiêu điều, vốn là biểu tượng cho ngày thu phương Bắc.
Nguyễn Khuyến gợi chứ không cần tả, chỉ với ba từ “khẽ đưa vèo” nhưng gợi được cả loại thanh sơ vị trí màu kim cương của dòng lá trên nền trời xanh sẽ chao nghiêng, bên trên sóng biếc gợn nhẹ. Đây chính là khoảnh khắc bất thần mà đầy hóa học thơ của tạo vật cho thấy đôi đôi mắt với ánh mắt chủ hễ của người nghệ sĩ. Tác giả như đang nghiêng lòng mình, lắng nghe đa số tàn phai trong sự vận động khẽ khàng của cảnh.
Cả bức tranh thu là sự việc hòa điệu về mặt đường nét chuyển động mảnh mai, nhẹ nhàng đến tinh tế thông qua chuỗi những động từ: “khơi gợn tí”, “lơ lửng”, “khẽ chuyển vèo”… Ao thu bé dại nên thuyền câu bé, trời xanh ngắt bắt buộc nước thêm trong, khách vắng teo nên người ngồi câu cũng trầm ngâm, yên ổn lặng. Bức tranh vạn vật thiên nhiên được hòa nhan sắc vào nét, bất chợt trở nên hài hòa và hợp lý xứng hợp, xinh xắn cho lạ kì.
Như vậy, để triển khai sống dậy hồn của cảnh trên trang viết, Nguyễn Khuyến đã thực hiện một hệ thống ngôn từ cực kì tài hoa – thứ ngôn ngữ gợi cảm, giàu nhạc điệu và được biến hóa hóa qua nhiều sắc thái bất ngờ. Trước nhất là khối hệ thống các từ bỏ láy vừa gợi hình, vừa gợi cảm, đều tính trường đoản cú chỉ cường độ được phối kết hợp hết sức tinh tế: “lạnh lẽo, trong veo, bé nhỏ tẻo teo, gợn tí, vèo, lơ lửng, xanh ngắt, xung quanh co, vắng tanh teo”.
Việc chọn lựa vần “eo” – vốn được coi là vần chết trong thi ca, bên dưới ngòi bút tài tình của người sáng tác đã thành công xuất sắc bất ngờ, gợi mang đến ta cảm xúc không gian mỗi khi một thu hẹp, tranh ảnh càng gợi cảm giác xinh xắn, bé nhỏ tuổi rất cân xứng với quan điểm thẩm mĩ truyền thống lịch sử của người việt nam xưa. Cảnh thanh đạm, đơn sơ, không long lanh nhưng vẫn hết sức gợi cảm; cảnh đẹp nhưng lại đượm buồn.
Nguyễn Du đã từng có lần đúc kết một qui luật: “Cảnh nào cảnh chẳng treo sầu”, bức tranh thu của Nguyễn Khuyến cũng vậy, cũng mang nặng hầu như nỗi niềm tâm sự u hoài của người sáng tác trước thời cuộc thay đổi thay. Bài thơ, rất có thể nói, đã được hiện ra từ sự cùng hưởng thân nỗi sầu ủ sẵn trong cảnh với niềm đơn độc ẩn sâu trong thâm tâm người.
Với nhan đề: “Câu cá mùa thu” nhưng nhân thứ trữ tình lại chẳng mấy bận tâm đến chuyện câu cá, mà nói “câu cá” thực ra là để mừng đón cảnh thu vào lòng mà gửi gắm trọng tâm sự. Tranh ảnh thu tĩnh lặng hay chính là một cõi lòng yên bình tuyệt đối. Dòng se giá buốt của cảnh thu đã thấm vào trung ương hồn ở trong nhà thơ hay cái thời tiết lạnh lẽo của lòng thi nhân đã tỏa lộn ra cảnh vật?
Ở Nguyễn Khuyến, ta thấy một nỗi bi thiết u hoài thăm thẳm cô đơn của một nhà nho lánh đời thoát tục, nhưng trong trái tim vẫn canh cánh nỗi niềm dân nước. Tương tự như Nguyễn Trãi năm xưa về Côn Sơn ở ẩn, Nguyễn Khuyến nhàn rỗi thân nhưng không nhàn tâm. Lúc ông đạt đến đỉnh điểm sự nghiệp thì cũng chính là lúc dân tộc bước vào trong 1 giai đoạn lịch sử dân tộc đầy bi thương.
Chế độ phong loài kiến bấy giờ vươn lên là một nhiệm vụ của định kỳ sử, không thể đủ năng lực để đưa đất nước thoát ngoài họa nước ngoài xâm với nô dịch. Hệ tứ tưởng Nho giáo cơ mà nhà thơ từng tôn thờ đang trở yêu cầu lạc hậu, lỗi thời. Nguyễn Khuyến ý thức thâm thúy sự bất lực của bản thân. Ông luôn cảm thấy băn khoăn, bứt rứt vày không thể làm cái gi hơn đến đất nước, đến nhân dân.
Điều duy nhất ông rất có thể làm là bất hợp tác và ký kết với kẻ thù, lui về quê sinh hoạt ẩn, giữ lại gìn tiết tháo nhân cách, quên đi đông đảo dằn lặt vặt sự đời nhưng ước ao quên mà thiết yếu quên được. Tại vị trí thôn quê thanh sơ, Nguyễn Khuyến vẫn nhức đáu một nỗi quan liêu hoài thường trực – ông là một trong những con bạn nặng tình với khu đất nước, với quê hương. Nhị câu thơ cuối đặc lại mạch cảm xúc, gợi ra lòng fan thanh thản với bốn thế thu bản thân ngồi đến lặng lẽ âm thầm của một ngư ông “lánh đục về trong”
“Tựa gối buông đề xuất lâu chẳng đượcCá đâu đớp động dưới chân bèo”.
Nhà thơ chăm chú dõi nhìn cảnh sắc mùa thu, cho tới khi nghe giờ cá cắn động dưới chân bèo mới giật mình sực tỉnh. Vừa về bên với thực tại, đơn vị thơ đã đưa mình vào tâm trạng lửng lơ… Một chữ “đâu” cơ mà không thể rõ ràng được đâu là hư, đâu mới là thực. “Đâu” là đâu có hay “đâu” là đâu đó? tranh ảnh thu liệu thực gồm tiếng cá gắp động giỏi không? tín đồ đọc không biết, thi nhân cũng ko tài làm sao lí giải nổi. Bạn ngồi câu mà lại như hóa thạch giữa không gian, thời gian, đi câu mà chiếc chí lại không đặt tại việc đi câu.
Xem thêm: Top 13 Kể Về Một Việc Tốt Mà Em Đã Làm Khiến Bố Mẹ Vui Lòng ❤️️
Mỗi thi sĩ làm cho thơ, trước nhất là yêu cầu thổi được mẫu hồn mình vào đó, phải ghi nhận biến hóa những nhỏ chữ thô cứng tràn ngập thi vị và “nhảy múa” trong cảm xúc. “Đọc một câu thơ hay có nghĩa là ta gặp gỡ một trung tâm hồn nhỏ người” (A-tô-ni Phơ-răng). Qua “Thu điếu”, ta khám phá ở Nguyễn Khuyến một trung khu hồn gắn bó cùng với thiên nhiên, một lớp lòng yêu thương nước thuần hậu, thì thầm kín.