Nhằm mục tiêu giúp học sinh nắm vững kiến thức tác phẩm Đại cáo Bình Ngô Ngữ văn lớp 10, bài học tác giả - vật phẩm Đại cáo Bình Ngô trình bày vừa đủ nội dung, ba cục, bắt tắt, dàn ý phân tích, sơ đồ bốn duy và bài bác văn so sánh tác phẩm.
Bạn đang xem: Nội dung bình ngô đại cáo
A. Nội dung tác phẩm Đại cáo Bình Ngô
1. Từng nghe:
Việc nhân ngãi cốt ở yên dân,
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo;
Như nước Đại Việt ta tự trước,
Vốn xưng nền văn hiến vẫn lâu,
Núi sông bờ cỏi vẫn chia,
Phong tục bắc vào nam cũng khác.
Từ Triệu, Đinh, Lí, è bao đời gây nền độc lập,
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi mặt xưng đế một phương;
Tuy mạnh yếu từng cơ hội khác nhau,
Song tính năng đời nào thì cũng có.
Vậy nên:
Lưu Cung tham công đề xuất thất bại,
Triệu Tiết say đắm lớn đề nghị tiêu vong.
Cửa Hàm Tử bắt sinh sống Toa Đô,
Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã.
Việc xưa xem xét,
Chứng cứ còn ghi.
2. Vừa rồi:
Nhân chúng ta Hồ chính sự phiền hà,
Để nội địa lòng dân oán thù hận.
Quân cuồng Minh vượt cơ tạo hoạ.
Bọn bất lương còn phân phối nước ước vinh.
Nướng dân black trên ngọn lửa hung tàn,
Vùi con đỏ xuống bên dưới hầm tai vạ.
Dối trời lừa dân đủ muôn ngàn kế,
Gây binh kết ân oán trải nhì mươi năm.
Bại nhân nghĩa nát cả đất trời,
Nặng thuế khoá sạch mát không váy đầm núi.
Người bị ép xuống hải dương dòng lưng mò ngọc, ngán nỗ lực cá mập, thuồng luồng.
Kẻ bị dẫn vào núi đãi cát tìm vàng, khổ một nỗi rừng sâu, nước độc.
Vét sản vật, bắt chim trả, vùng chốn lưới chăng,
Nhiễu nhân dân, bắt mồi nhử hươu đen, địa điểm nơi cạm đặt.
Tàn sợ hãi cả giống côn trùng nhỏ cây cỏ,
Nheo nhóc cố gắng kẻ goá bụa khốn cùng.
Thằng há miệng, đứa nhe răng, huyết mỡ bấy no nê chưa chán;
Nay xây nhà, mai đắp đất, thuộc hạ nào phục dịch đến vừa.
Nặng nề gần như nổi phu phen,
Tan tác cả nghề canh cửi.
Độc ác thay, trúc nam giới Sơn ko ghi không còn tội,
Dơ bẩn thay, nước Đông Hải không rửa sạch mát mùi.
Lẽ nào trời khu đất dung tha,
Ai bảo thần dân chịu được?
3. Ta đây:
Núi Lam tô dấy nghĩa,
Chốn hoang dã nương mình.
Ngẫm thù lớn há team trời chung,
Căm giặc nước thề không thuộc sống.
Đau lòng nhức óc, chốc đà mười mấy năm trời;
Nếm mật nằm gai, há yêu cầu một hai sớm tối.
Quên nạp năng lượng vì giận, sách lược thao cân nhắc đã tinh;
Ngẫm trước mang lại nay, lẽ hưng phế đo đắn càng kĩ.
Những nai lưng trọc trong cơn mộng mị,
Chỉ do dự một nỗi trang bị hồi.
Vừa khi cờ nghĩa dấy lên,
Chính lúc tình địch đương mạnh.
Lại ngặt vì:
Tuấn kiệt như sao buổi sớm,
Nhân tài như lá mùa thu.
Việc bôn tẩu thiếu hụt kẻ đở đần,
Nơi duy ác hiếm tín đồ bàn bạc.
Tấm lòng cứu nước, vẫn đăm đăm mong mỏi tiến về đông;
Cỗ xe ước hiền, thường chăm chăm còn dành riêng phía tả.
Thế mà:
Trông người người càng vắng vẻ bóng, mù mịt như nhìn vùng bể khơi,
Tự ta ta đề nghị dốc lòng, vội vã hơn cứu fan chết đuối.
Phần thì giận hung đồ dùng ngang dọc,
Phần thì lo vận nước nặng nề khăn.
Khi Linh tô lương không còn mấy tuần,
Khi Khôi thị xã quân ko một đội.
Trời demo lòng trao mang đến mệnh lớn,
Ta cố kỉnh chí khắc phục gian nan.
Nhân dân bốn cõi một nhà, dựng đề xuất trúc ngọn cờ phấp phới;
Tướng sĩ một lòng phụ tử, hoà nước sông chén rượu ngọt ngào.
Thế trận xuất kì, mang yếu chống mạnh;
Dùng quân mai phục, lấy ít địch nhiều.
Trọn hay:
Đem đại nghĩa để chiến thắng hung tàn,
Lấy chí nhân để cố cường bạo.
Trận bồ Đằng sấm vang chớp giật,
Miền Trà lấn trúc chẻ tro bay.
Sĩ khí sẽ hăng,
Quân thanh càng mạnh.
Trần Trí, tô Thọ nghe hơi mà mất vía,
Lí An, Phương Chính, nín thở ước thoát thân.
Thừa win ruổi dài, Tây ghê quân ta chiếm phần lại;
Tuyển binh tiến đánh, Đông Đô khu đất cũ thu về.
Ninh Kiều tiết chảy thành sông, tanh trôi vạn dặm;
Tốt Động thây chất đầy nội, dơ bẩn để nghìn năm.
Phúc trung khu quân giặc, è Hiệp đã đề nghị bêu đầu;
Mọt gian kẻ thù, Lí Lượng cũng đành bỏ mạng.
Vương Thông gỡ nắm nguy, mà ngọn lửa cháy lại càng cháy;
Mã Anh cứu vãn trận đánh, mà lại quân ta hăng lại càng hăng.
Bó tay để ngóng bại vong, giặc vẫn trí thuộc lực kiệt;
Chẳng tấn công mà bạn chịu khuất, ta trên đây mưu phạt, tâm công.
Ngờ đâu vẫn đương mưu tính, lại còn chuốc tội tạo oan.
Giữ ý kiến một người, gieo vạ cho từng nào kẻ khác;
Tham công danh một lúc, để mỉm cười cho toàn bộ thế gian.
Bởi thế:
Thằng nhãi bé Tuyên Đức, rượu cồn binh không ngừng;
Đồ nhút yếu Thạnh, Thăng, đem dầu chữa cháy.
Đinh hương thơm tháng chín Liễu Thăng đem binh trường đoản cú Khâu Ôn tiến lại;
Năm ấy mon mười, Mộc Thạnh phân chia đường tự Vân nam giới tiến sang.
Ta trước đã điều động binh thủ hiểm, chặt mũi tiên phong;
Ta sau lại sai tướng chẹn đường, hay nguồn lương thực.
Ngày mười tám, trận đưa ra Lăng, Liễu Thăng thất thế,
Ngày nhì mươi, trận Mã Yên, Liễu Thăng cụt đầu.
Ngày hăm lăm, bá tước đoạt Lương Minh chiến bại tử vong,
Ngày hăm tám, thượng thư Lý Khánh thuộc kế tự vẫn.
Thuận đà ta gửi lưỡi dao tung phá,
Bí nước giặc cù mũi giáo tấn công nhau.
Lại thêm quân tứ mặt vây thành,
Hẹn đến giữa tháng mười khử giặc.
Sĩ xuất sắc kén nhân vật hổ,
Bề tôi chọn kẻ vuốt nanh.
Gươm mài đá, đá núi cũng mòn,
Voi uống nước, nước sông yêu cầu cạn.
Đánh một trận, sạch không kình ngạc,
Đánh nhì trận, tan tác chim muông.
Nổi gió lớn trút sạch mát lá khô,
Thông tổ con kiến phá toang đê vỡ.
Đô đốc Thôi Tụ lê gối dưng tờ tạ tội,
Thượng thư Hoàng Phúc trói tay để tự xin hàng.
Lạng Giang, lạng ta Sơn, thây hóa học đầy đường;
Xương Giang, Bình Than, huyết trôi đỏ nước.
Ghê gớm nuốm sắc phong vân phải đổi,
Thảm đạm thay ánh nhật nguyệt đề xuất mờ.
Bị ta chẹn ở Lê Hoa, quân Vân Nam nghi vấn khiếp vía nhưng mà vỡ mật;
Thua quân ta ở buộc phải Trạm, quân Mộc Thạnh xéo lên nhau chạy để thoát thân.
Suối Lãnh Câu ngày tiết chảy trôi chày, nước sông nghẹn ngào tiếng khóc;
Thành Đan Xá thây chất thành núi, cỏ nội dầm dề máu đen.
Cứu binh nhị đạo tung tành, xoay gót chẳng kịp;
Quân giặc các thành khốn đốn, cởi tiếp giáp ra hàng.
Tướng giặc bị cố kỉnh tù, như hổ đói vẫy đuôi xin cứu giúp mạng;
Thần vũ chẳng giết hại, thể lòng trời ta mở đường hiếu sinh.
Mã Kì, Phương Chính, cấp cho năm trăm dòng thuyền, ra mang lại bể nhưng vẫn hồn bay phách lạc;
Vương Thông, Mã Anh, phát mang đến vài ngàn cỗ ngựa, về cho nước mà lại vẫn tim đập chân run.
Họ đã tham sống sợ hãi chết, nhưng hoà hiếu thực lòng;
Ta đem toàn quân là hơn, để quần chúng nghỉ sức.
Chẳng phần đông mưu kế kì diệu,
Cũng là chưa thấy xưa nay.
4. Xã tắc từ phía trên vững bền,
Giang sơn từ trên đây đổi mới.
Kiền khôn bĩ rồi lại thái,
Nhật nguyệt ân hận rồi lại minh.
Muôn thuở nền tỉnh thái bình vững chắc,
Ngàn thu dấu nhục nhã sạch mát làu.
Âu cũng nhờ trời khu đất tổ tông linh thiêng ngầm hỗ trợ mới được như vậy.
Than ôi!
Một cỗ nhung y chiến thắng, buộc phải công oanh liệt ngàn năm;
Bốn phương biển lớn cả thanh bình, ban chiếu duy tân mọi chốn.
Xa ngay gần bá cáo
Ai nấy phần lớn hay.
B. Mày mò tác phẩm Đại cáo Bình Ngô
1. Tác giả
- Nguyễn Trãi sinh vào năm 1380, mất năm 1442, hiệu là Ức Trai, quê sống làng bỏ ra Ngại (Chi Linh, Hải Dương) sau tách về Nhị Khê (Thường Tín, Hà Tây, nay ở trong Hà Nội).
- Gia đình: phố nguyễn trãi sinh ra trong một mái ấm gia đình cả bên nội và mặt ngoại đều có hai truyền thống lịch sử lớn là yêu nước và văn hóa, văn học. Chính điều này đã tạo đk cho đường nguyễn trãi được tiếp xúc và thấu hiểu tư tưởng thiết yếu trị của Nho giáo.
- bé người:
+ đường nguyễn trãi mồ côi bà mẹ từ thời điểm 5 tuổi.
+ Năm 1400, đỗ Thái học viên và cùng phụ thân làm quan dưới triều Hồ.
+ Năm 1407, giặc Minh cướp nước ta, đường nguyễn trãi theo Lê Lợi thâm nhập khởi nghĩa và đóng góp thêm phần to khủng vào thành công vẻ vang của dân tộc.
+ cuối năm 1427, đầu năm mới 1428, cuộc khởi nghĩa Lam đánh toàn thắng, phố nguyễn trãi thừa lệnh Lê Lợi viết Bình Ngô đại cáo và hăng hái tham gia vào công cuộc tạo ra lại khu đất nước.
+ Năm 1439, phố nguyễn trãi xin về ngơi nghỉ ẩn trên Côn Sơn.
+ Năm 1440, ông được Lê Thái Tông mời ra góp nước.
+ Năm 1442, phố nguyễn trãi chịu oan án Lệ bỏ ra viên và bị khép vào tội "tru di tam tộc".
+ Năm 1464, Lê Thánh Tông minh oan cho phố nguyễn trãi và cho sưu tầm lại thơ văn của ông.
- Thời đại: nguyễn trãi sống trong thời đại thôn hội nhiều vươn lên là động, loạn lạc - mâu thuẫn nội cỗ trong triều đình phong kiến, giang sơn có giặc nước ngoài xâm, cuộc sống nhân dân cùng cực và các cuộc khởi nghĩa của nhân dân nổ ra khắp nơi… điều đó đã phía ngòi cây bút của ông hướng tới hiện thực đời sống.
- Sự nghiệp sáng sủa tác: đường nguyễn trãi là người sáng tác xuất nhan sắc về những thể một số loại văn học, bao gồm cả chữ thời xưa và chữ Nôm.
+ chế tạo viết bằng văn bản Hán: Quân trung từ bỏ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo, Ức Trai thi tập, Chí Linh sơn phú, Băng hồ nước di sự lục, Lam đánh thực lục, Văn bia Vĩnh Lăng, Văn loại.
+ biến đổi viết bằng chữ Nôm: Quốc âm thi tập bao gồm 254 bài bác thơ viết theo thể Đường vẻ ngoài hoặc Đường hình thức xen lục ngôn.
+ kế bên sáng tác văn học, đường nguyễn trãi còn vướng lại cuốn Dư địa chí, một cuốn sách địa lí cổ tuyệt nhất Việt Nam.
- phong cách sáng tác:
+ Văn chính luận: phố nguyễn trãi là bên văn chính luận kiệt xuất, đều tác phẩm văn bao gồm luận của ông có luận điểm vững chắc, lập luận chặt chẽ với giọng điệu linh hoạt
+ nguyễn trãi là bên thơ trữ tình sâu sắc.
2. Tác phẩm
a. Thực trạng sáng tác
+ sau khi quân ta đại thắng, phá hủy và có tác dụng tan tung 15 vạn viện binh của giặc, vương vãi Thông cần giảng hòa, rút quân về nước, nguyễn trãi thừa lệnh Lê Lợi viết Đại cáo bình Ngô.
+ Đại cáo bình Ngô có ý nghĩa trọng đại như một bản tuyên ngôn độc lập, được chào làng vào thánh Chạp, năm Đinh mùi hương (tức đầu năm mới 1428).
b. Thể loại
+ Cáo là thể văn nghị luận gồm từ thời cổ sống Trung Quốc, hay được vua chúa hoặc thủ lĩnh dùng để làm trình bày một công ty trương, một sự nghiệp, tuyên ngôn một sự kiện nhằm mọi bạn cùng biết.
+ Cáo hoàn toàn có thể viết bởi văn xuôi hay văn vần nhưng phần nhiều được viết bằng văn biền ngẫu, bao gồm vần hoặc không tồn tại vần, thường sẽ có đối, câu nhiều năm ngắn không gò bó, từng cặp nhì vế đối nhau.
+ Lời lẽ đanh thép, lí luận nhan sắc bén, kết cấu chặt chẽ, mạch lạc.
c. Cách thức biểu đạt: Nghị luận.
d. Ý nghĩa nhan đề:
- Đại: lớn;
- Cáo: báo cáo;
- Bình: dẹp yên ổn giặc, tỉnh bình định xong;
- Ngô: Giặc Ngô (Nhà Minh Trung Quốc).
→ bạn dạng cáo khủng gửi cho quốc dân đồng bào về thành công oanh liệt của quân dân ta khuấy tan được quân Ngô. Phiên bản văn viết bởi Hán văn do phố nguyễn trãi viết theo thể văn biền ngẫu, trình diễn sự cực khổ của 10 năm nội chiến và thắng lợi chống quân Minh của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Đây rất có thể xem là bạn dạng tuyên ngôn độc lập thứ nhì sau bài Nam quốc tô hà của Lý hay Kiệt trong văn học cổ.
e. Ba cục: 4 phần
- Phần 1 (Từ đầu đến …chứng cớ còn ghi): Luận đề chính nghĩa (tiền đề lí luận).
- Phần 2 (Tiếp đó đến …Ai bảo thần dân chịu đựng được): bản cáo trạng hùng hồn, đẫm tiết về tội lỗi của quân địch (soi chiếu lí luận vào thực tiễn).
- Phần 3 (Tiếp đó mang lại …Cũng là không thấy xưa nay): phiên bản hùng ca về cuộc khỏi nghĩa Lam Sơn.
- Phần 4 (Còn lại): Lời tuyên ba độc lập.
f. Quý giá nội dung: Đại cáo bình Ngô là phiên bản tuyên ngôn độc lập, qua đó vạch phạm tội của quân thù xâm lược, mệnh danh thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
g. Quý hiếm nghệ thuật:
- Lí luận chặt chẽ, phải chăng lời lẽ hùng hồn
- Sự kết hợp hợp lý giữa yếu tố chủ yếu luận cùng yếu tố văn chương
- Sử dụng các biện pháp nghệ thuật: liệt kể, phóng đại, so sánh, đối lập….
C. Sơ đồ bốn duy Đại cáo Bình Ngô
D. Đọc hiểu văn bạn dạng Đại cáo Bình Ngô
1. Nêu chính nghĩa của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn
- mở đầu bài cáo: nguyễn trãi nói với quần chúng. # về chính đạo của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
+ “Việc nhân nghĩa…trừ bạo” → Nhân nghĩa: là làm cho dân được sống yên lành, hạnh phúc, muốn băn khoăn lo lắng cho dân yên ổn thì phải hủy hoại được quân tàn bạo.
+ việt nam là nước văn hiến, bao đời xưng đế đồng cấp với phương Bắc và triều đại nào cũng đều có hào kiệt đứng dậy trừ bạo để yên dân. Nhưng bọn Ngô luôn luôn xâm lược việt nam cho yêu cầu chúng đều cần chịu thất bại, triệu chứng cứ rành rành.
Lưu Cung tham công yêu cầu thất bại
Triệu Tiết phù hợp lớn bắt buộc tiêu vong
Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô
Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã
→ Ý tứ rõ ràng, lập luận chặt chẽ. Phương pháp viết câu văn biền ngẫu gồm hai vế đối nhau chạy tuy vậy song, một vế nói tới ta, một vế nói tới địch → tăng ý nghĩa sâu sắc bình đẳng, đồng cấp giữa nhì quốc gia. (Từ Triệu. Đinh, Lí, nai lưng bao đời tạo nền độc lập /Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi mặt xưng đế một phương.)
- Giọng văn: đĩnh đạc, trang trọng, xác định mạnh mẽ chính đạo của dân tộc, bôc lộ niềm từ bỏ hào về truyền thống của Đại Việt, về tư thế của một non sông có chủ quyền
- tứ tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi:
+ không chỉ có là lòng yêu thương nhỏ người, kính trọng điều phải
+ nhân nghĩa là khiến cho dân được sống im lành, hanh khô phúc vào một nước hòa bình hòa binh
+ nhân ngãi là diệt trừ lũ xâm lấn bạo ngược, hung tàn
- lũ giặc Minh dựng chiêu trò Nhân nghĩa diệt nhà hồ nước phù đơn vị Trần nhằm sang xâm chiếm nước ta. → đường nguyễn trãi nói nhân nghĩa là phòng xâm lược để vạch trần luận điều giảo hoạt của giặc. Phân định rẽ ròi Ta là bao gồm nghĩa, Địch là phi nghĩa.
- Lời tuyên ba của Nguyễn Trãi: cũng nhấn mạnh tay vào 2 yếu đuối tố chủ quyền lãnh thổ và ý chí chủ quyền và nâng cấp hơn 1 bước; nhấn mạnh vào sự ngang hàng, bình đẳng giữa nhị quốc gia, vào nền văn hiến của dân tộc (phong tục bắc nam cũng khác. Tính năng đời nào thì cũng có).
2. Tố giác tội ác của giặc Minh
- người sáng tác tố cáo âm mưu thâm độc của giặc Minh:
Nhân bọn họ Hồ chính sự phiền hà
Để nội địa lòng dân ân oán hận
Quân cuồng Minh thừa cơ gây họa
- Lên án công ty trương giai cấp tàn bạo: Dối trời lừa dân đủ muôn ngàn kế.
- Liệt kê 1 loạt tội ác mà lại “quân cuồng Minh”, với “bọn gian tà” gây nên:
+ Tội ác khử chủng: “nướng dân đen…vùi nhỏ đỏ” đó là tội ác mạn rợ độc nhất vô nhị của thời Trung cổ
+ Tội ác bóc lột với vơ vét của cải:
Thuế má: nặng thuế khóa sạch không váy đầm núiPhu phen: nặng nề nề hầu hết nỗi phu phen, ni xây nhà, mai đắp đất…Vơ vét của cải: vét sản vật, bắt chim trả, bẫy hươu đen.Diệt sản xuất: tung tác cả nghề canh cửi- Triệt mặt đường sống cả những người dân yếu đuối, khốn khổ tuyệt nhất trong xóm hội: Nheo nhóc núm kẻ góa bụa khốn cùng.
- tàn phá cả môi trường xung quanh sống: Tàn hại cả giống côn trùng, cây cỏ
- phân tích hậu trái tai sợ hãi của lỗi lầm giặc:
Bại nhân nghĩa nát cả khu đất trời.Gây ra đến dân ta bao thảm cảnh: bạn bị nghiền xuống biển ròng sống lưng mò ngọc/ Kẻ bị đưa vào núi đãi cát tìm vàng.- Kết tội giặc Minh: Độc ác thay…..…Ai bảo thần dân chịu đựng được → Lời kết tội chất chứa khối căm hận của quần chúng. # ta cùng với kẻ thù.
- nghệ thuật cáo trạng: dùng hình ảnh để cáo giác tội ác quân thù và khối căm hận chất cất của nhân dân.
Nướng dân black trên ngọn lửa hung tàn
Vùi nhỏ đỏ xuống dưới hầm tai vạ
..Thằng há miệng, đứa nhe răng, ngày tiết mỡ bấy no nê không chán
..Độc ác vậy trúc nam giới Sơn không ghi không còn tội
Dơ bẩn thay, nước Đông Hải ko rửa sạch sẽ mùi
→ Hình ảnh diễn tả chân thật bộ mặt tàn tệ của kẻ thù
- Lời văn: ở bạn dạng cáo trang rấ thống thiết
- Điều đáng chú ý:
+ Khi gạch rõ những âm mưu xâm lược của giặc Minh. đường nguyễn trãi đứng trên lập ngôi trường dân tộc.
+ Khi cáo giác tội ác của giặc, người sáng tác đứng trên lập trường nhân bản, tức thị đứng về quyền sống của fan dân để tố cáo.
→ vày thế, phần nói về tự do dân tộc vẫn như một bản tuyên ngôn độc lập, và bạn dạng cáo trạng tội tình của giặc Minh đang chứa những yếu tố của bạn dạng tuyên ngôn nhân quyền.
3. Quy trình kháng chiến kháng giặc Minh và thắng lợi
*Buổi đầu khởi nghĩa
- Những khó khăn ở khởi đầu khởi nghĩa:
+ Địa bàn dấy nghĩa hẻo lánh: Núi Lam tô dấy nghĩa / chốn hoang dã nương mình
+ chũm ta cùng giặc không cân sức: Vừa lúc cờ nghĩa dấy lên/ chủ yếu lúc quân thù đương mạnh
+ thiếu hụt nhân tài: Tuấn kiệt như sao buổi sơm/ kĩ năng như lá mùa thu
+ có những lúc bị vây, hoa màu hết, quân lính chỉ với mấy người: khi Linh Sơn lương hết mấy tuần/ lúc Khôi thị xã quân ko một đội
- sức khỏe giúp nghĩa binh vượt qua nhưng khó khăn khăn thử thách của khởi đầu dấy nghiệp biểu đạt qua hình mẫu Lê Lợi – lãnh tụ của nghĩa quân.
+ Lê Lợi bao gồm ý thức trường đoản cú giác về sứ mệnh của mình. Ông xem mối thù của nước, nỗi nhức của dân như chủ yếu mình, hôm mai canh cánh mặt lòng suốt trăng tròn năm: (Ngẫm thù phệ há nhóm trời chung…Nếm mật nằm tua há buộc phải một nhì sớm tối).
+ Lê Lợi sớm hôm suy nghiệm về lẽ hưng vong của các triều đại để tìm ra ngoài đường lối tiến công giặc cứu vớt nước dựa vào toàn dân và phương châm: Đem đại nghĩa để chiến thắng hung tàn/ đem chí nhân để nỗ lực cường bạo
Đại nghĩa: là bảo vệ độc lập chủ quyền của khu đất nước, với đem lại cuộc sống thường ngày yên ổn cho dân.Chí nhân: là lòng nhân nghĩa tại mức cao nhất, so với kẻ bại trận ta ko giết, không khiến thù oán thù để tạo hậu họa.Khi đã kiếm được đường lối cứi nước. Lê Lợi nhà động giải quyết ngay những khó khăn trước mắt.Tự ta ta đề xuất dốc lòng, vội vàng vã hơn cứu tín đồ chết đuối.Ông tìm kiếm tín đồ tài: Cỗ xe mong hiền, thường xuyên châm siêng còn dành riêng phía tả.Ông tập hợp dân chúng dưới cờ đại nghĩa, tạo thành thành một khối đoàn kết bền vững: Nhân dân tứ cõi một nhà/Dựng đề xuất trúc ngọn cờ phấp cút – tướng sĩ một lòng phụ tử/ Hòa nước sông bát rượu ngọt ngào.+ Lê Lợi gồm một chiến lược, giải pháp đúng đắn: rứa trận xuất kì/ lấy yếu kháng mạnh; dùng quân mai phục/ mang ít địch nhiều
+ Đoạn văn có không ít từ ngữ diễn đạt tâm trạng Lê Lợi: ngẫm, căm, đau lòng nhức óc, giận, suy xét, đắn đo, è trọc, băn khoăn…
*Phản công chiến hạ lợi
- quy trình mở màn: Cuộc phản nghịch công là 2 trận chiến lớn: Trận người yêu Đằng sấm vang chớp giật/ Miền Trà lạm trúc chẻ tro bay.
+ Đặc điểm nổi bật của 2 trận đứng đầu này là: Đánh nhanh, thắng nhanh. Địch thảm bại và bối rối không kịp trở tay → Lời văn ngắn gọn sắc đẹp sảo, hình ảnh so sánh khôn cùng gợi hình, gợi cảm: “sấm vang chợp giật, trúc chẻ tro bay” còn quân giặc thì “nghe hơi nhưng mà mất vía, nin thở ước thoát thân”
- giai đoạn áp đảo: Đánh ra phía bắc với 2 trận: Tây khiếp quân ta chiếm lại/ Đông Đô khu đất cũ thu về
+ Đây là 2 trận ra mắt quyết liệt bởi quân ta áp tiếp giáp sào huyệt của địch, bọn chúng tung lực lượng to ra cùng với sự chỉ đạo của những danh tướng.
+ Cái khác hoàn toàn của trận chiến được diễn tả bằng phần đa hình ảnh rất phệ khiếp:
Máu tan thành sông tanh trôi vạn dặm.Thây hóa học đầy nội, dơ dáy để nghìn năm.Bao nhiêu danh tướng tá của giặc đã đề xuất bỏ mạng: Trần Hiệp đã đề nghị bêu đầu/Lí Lượng cũng đành quăng quật mạngSau tiến độ này thì quân giặc đã: trí cùng lực kiệt, khoanh tay để hóng bại vong.+ Lê Lợi phạt huy chiến thuật “mưu phạt trọng tâm công” nghĩa là phá vỡ mưu kế của giặc và đánh chảy ý chí võ thuật của địch, không sử dụng gươm giáo mà kẻ thù vẫn chịu thua, sản phẩm ngũ tung rã.
+ Trận diệt viện cuối cùng:
Tác giả biểu đạt sự coi khinh so với tên vua bên Minh cùng 2 thương hiệu tướng giặc thống lĩnh viện binh: thằng nhãi nhỏ Tuyên Đức, trang bị nhút nhát Thạnh, Thăng.Bốn câu văn lâu năm kể về câu hỏi điều binh khiển tướng của đôi bên, hai câu trên đề cập về giặc, nhị câu dưới nói về ta (Đinh mùi hương tháng chín….tuyệt nguồn lương thực).Những chiến thắng liên tiếp, giòn giã, được kể với giọng hả hê, từ hào (Ngày mười tám…/Ngày nhì mươi…/ Ngày nhì mươi nhăm…cùng kế tự vẫn).+ mức độ mạnh tiến công của quân ta với nỗ lực long trời lở đất: Sĩ tốt kén anh hùng hổ…Thông tổ con kiến phá toang đê vỡ.
- Hình hình ảnh quân giặc bại trận:
+ tướng mạo giặc thì: Đô đốc Thôi Tụ lê gối dưng tờ tạ tội/ Thượng thư Hoàng Phúc trói tay nhằm tự xin hàng/ tướng mạo giặc bị tù đày như hổ đói vẫy đuôi xin cứu vãn mạng.
+ Quân quân nhân thì: hết vía vỡ mật, xéo lên nhau nhằm chạy bay thân, con quay gót chẳng kịp, cởi gần cạnh ra hàng
+ Cảnh chiến trường thật là ghê sợ và cũng tương đối thương tâm: lạng Giang, lạng sơn thây chất đầy nội….cỏ nội đằm đìa máu đen.
- Cảnh ta đối xử với giặc chiến bại (Thần vũ chẳng giết mổ hại….để dân chúng nghỉ sức)
+ Lời bình phẩm của tác giả: Chẳng phần đông mưu kế kì diệu/ Cũng là chưa thấy xưa nay.
+ hình mẫu Lê Lợi hiện tại lên là một thiên tài quân sự lỗi lạc. Ông đã học tập tay nghề của ông cha, triển khai chiến lược, phương án “mưu phạt chổ chính giữa công” nghĩa là tấn công vào ý chí chiến tranh của giặc. Cơ mà quân giặc “không biết lẽ ăn năn, nên đã thay lòng thay đổi dạ”. Do vậy Lê Lợi đánh đuổi cho tới cùng, điều binh khiển tướng mạo khẩn trương hối hả (Ta trước điều binh thủ hiểm, chặt mũi tiên phong/ Ta sau lại sai tướng ngăn đương, giỏi nguốn lương thực)
+ Lê Lợi mang đến quân đuổi giặc đến cùng nhưng lại “mở mặt đường hiếu sinh”.
→ Ở đây ta thấy rõ vẻ rất đẹp nhân nghĩa trí dũng của người anh hùng Lê Lợi
* Nghệ thuật
- những câu văn thuât cùng kể tả tất cả độ nhiều năm ngắn khác nhau, chạy tuy nhiên song từng cặp một, gồm sự thay đổi linh hoạt.
- Phép đối được dùng để làm so sánh mặt ta, mặt địch.
- gần như câu văn ngắn gọn, đanh chắc, nhịp mạnh mẽ, biểu đạt khí thế phản công mạnh mẽ của quân ta: Đánh một trận không bẩn không kình ngạc/ Đánh hai trận chảy tác chim muông….đê vỡ.
- các câu văn dài biểu đạt thất bại của quân giặc, như sự thua thảm còn chưa tính hết (Bị ta chẹn nghỉ ngơi Lê Hoa….thoát thân).
- Hình hình ảnh được áp dụng phong phú, nhiều dạng.
4. Lời tuyên ba hòa bình
- đường nguyễn trãi thay Lê Lợi trịnh trọng tuyên cha nền chủ quyền dân tộc đã làm được lập lại:
Xã tắc từ phía trên vững bền
Giang sơn từ trên đây đổi mới
→ Câu văn 6 chữ ngắn gọn, đanh chắc tạo cho lời tuyên ba trở buộc phải dõng dạc, lối hoàng, toát lên sự vui mừng hả hê của một dân tộc đã đề nghị chịu nhì mươi năm khốn khổ, hiện nay đã quét sạch không còn quân thù.
- người sáng tác bày tỏ niềm tin vững chắc và kiên cố vào tương lai của dân tộc bản địa ở nhì phương diện: mặt vững và đổi mới (Kiền khôn bĩ…..sạch làu)
- nguyễn trãi cũng không bao giờ quên tỏ lời hàm ân tổ tông, trời đất (Âu cũng nhờ….như vậy)
- tự cảm thán của câu văn biền ngẫu khẳng định ý nghĩa sâu sắc lớn lao của thắng lợi và thú vui không xiết của nhân dân ta.
Xem thêm: Sự Tích Về " Lá Diêu Bông Là Lá Gì ? Sự Thật Về "Lá Diêu Bông"
Than ôi!
Một cỗ nhung y….khắp chốn
- bài cáo dứt bằng hai câu văn ngắn: chứa đựng bao vui sướng, trường đoản cú hào, thiêng liêng.